Meer dan 600 producten, ongeveer 100 herkomstlanden, uiteenlopende supply chains: scope 3 in kaart brengen is voor Acomo allesbehalve eenvoudig. Toch zette de internationale groep van voedingsingrediëntenbedrijven een grote stap. Samen met Intire werkten ze toe naar een reproduceerbaar proces – als fundament voor een strategisch en goed onderbouwd transitieplan.

Strategische doelen stellen

“Scope 1 en 2 hadden we goed op orde,” vertelt Aldert van de Kamp. Aldert is eindverantwoordelijk voor het duurzaamheidsprogramma op groepsniveau. “Daar meten we al jaren op, met bijbehorende reductiedoelen. Maar bij scope 3 liepen we vast. We deden al het een en ander, maar een compleet beeld ontbrak. De CSRD gaf het laatste zetje, net als vragen vanuit onze stakeholders, zoals klanten. Als we strategische doelen willen stellen, moeten we eerst weten waar we staan.”

Acomo is een beursgenoteerd voedingsingrediëntenbedrijf met elf bedrijven onder zich. De internationale groep – met hoofdkantoor in Nederland – levert natuurlijke ingrediënten zoals thee, specerijen, noten, eetbare zaden en plantaardige oliën aan voedingsmiddelenproducenten wereldwijd. De groep heeft als missie ‘Building Routes to Healthier Foods’, en de visie is om de toonaangevende partner te zijn in plantaardige voedingsingrediënten voor zowel gangbare als biologische specialiteitenmarkten.

Grip krijgen op scope 3

Waar scope 1 en 2 vooral gaan om de eigen processen van een bedrijf, draait Scope 3 om emissies in de waardeketen – van teelt en productie tot gebruik en afval. Voor Acomo zit de grootste impact in scope 3. Aldert: “Dat is niet gek, want we leveren voedingsingrediënten. De teelt bepaalt een groot deel van de uitstoot.”

Scope 3 omvat vijftien categorieën, waarvan acht upstream en zeven downstream. “We zijn gestart met een workshop waarin we die categorieën stuk voor stuk hebben doorgenomen,” vertelt Johanna Gärtner van Intire. “Wat gebeurt er in de keten? Welke activiteiten vinden plaats? En hoe koppel je die aan de juiste scope 3-categorieën?”

Dat leverde al snel het eerste dilemma op: hoe gedetailleerd kun en wil je meten? “We hebben ongeveer 600 producten uit 100 landen,” zegt Cedric Fredrix, reporting specialist bij Acomo. “Elke combinatie heeft een eigen specifieke supply chain, zowel voor de teelt als voor het bewerkingsproces. Volledig inzoomen op elke stroom is onhaalbaar. Daarom kozen we voor een pragmatische aanpak, waarbij we generaliseren op productniveau.”

Activity-based aanpak voor scope 3

Acomo koos bewust voor een activity-based benadering. “Een activity-based aanpak betekent dat de berekening gebaseerd is op eenheden van een activiteit– zoals afstand voor transport of kilo’s van ingekochte producten. Dit in tegenstelling tot een spend-based methode, waarbij de uitgaven als basis genomen worden,” legt Nathalie de Vries, consultant bij Intire, uit.

“Veel bedrijven starten met een spend-based methode, waarbij je kijkt naar de uitstoot per dollar of euro,” zegt Aldert. “Maar dat is voor ons niet werkbaar. Onze producten zijn natuurproducten. De prijzen en beschikbaarheid fluctueren door weersomstandigheden, oogsten en wereldhandel. Dan kan je emissiebeeld alle kanten op gaan.”

“Activity-based benaderen ligt dichter bij de werkelijkheid,” aldus Cedric. “En je kunt er op termijn ook reductiemaatregelen op baseren.”

Gefundeerde keuzes maken

Het project legde meteen bloot hoe complex scope 3 kan zijn. “Upstream lukte redelijk goed,” zegt Cedric. “Onze grootste categorie is ‘ingekochte goederen en diensten’, dus voornamelijk de grondstoffen die we inkopen. Daar hebben we het meeste over kunnen berekenen.”

Downstream bleek lastiger. “We weten niet altijd wat er precies met onze producten gebeurt na verkoop,” zegt Cedric. “Waar worden ze in verwerkt? Waar gaan ze naartoe? Soms moeten we daar schattingen op baseren, bijvoorbeeld via sectorstudies.”

Berekenen, toetsen en bijstellen

De berekeningen gebeurden grotendeels intern. Cedric verzamelde de data per entiteit en werkte scenario’s uit. Intire begeleidde, valideerde en documenteerde. “Zij brachten structuur,” zegt Aldert. “Ze hebben geholpen bij het bepalen van emissiefactoren, bijvoorbeeld per product-herkomstcombinatie. Dat was ingewikkeld, maar het is gelukt.”

Om de impact werkbaar te houden, nam Acomo alle productcategorieën mee op basis van volume. “Voor de meest materiele categorieën zijn we zo specifiek mogelijk geweest,” zegt Cedric.

Samenwerking met Intire

“Dat is waar Intire het verschil maakt,” zegt Aldert. “Ze snappen waar het om draait. Als je het perfect wilt doen, blijf je bezig. Zij hielpen ons steeds kiezen: wat brengt ons een stap verder?”

Acomo is enthousiast over de samenwerking met Intire. “Een no-nonsense partij met gedeelde waarden,” zegt Aldert. “Niet te groot, wel betrokken en inhoudelijk sterk. Je voelt dat ze op relatie sturen. Dat werkt prettig. Ze nemen de tijd om mensen mee te nemen, maar laten je ook niet zwemmen.”

Cedric: “Je hebt elkaar nodig. Wij kennen onze producten, zij de methodiek. Samen kom je verder.”

Inzicht én een raamwerk voor de toekomst

Het resultaat: inzicht. “We weten nu waar de grootste uitstoot zit,” zegt Cedric. In de zomer van 2024 deden we al een proefrun met de data van 2023, zodat we begin 2025 direct een compleet jaarverslag konden maken.”

Het tweede resultaat is een raamwerk om verder op te bouwen – een harde eis vanuit Acomo. “We willen dat het reproduceerbaar is, zodat we processen optuigen

die we in de toekomst zelf kunnen uitvoeren, vult Aldert aan: “We hebben nu een basis voor het transitieplan dat we willen opstellen. Welke doelen zijn realistisch? Waar kunnen we op sturen? Dat gesprek voeren we nu met onze bedrijven.”

Bewustwording als vliegwiel

Naast harde data leverde het project ook bewustwording op. “We beseffen dat we een schakel zijn in de keten van onze klanten,” zegt Aldert. “Als zij emissiereductie willen, dan moeten wij helpen dat te realiseren. Dus vertalen we hun doelen door naar onze ketens en leveranciers.”

Intire hielp ook bij de begeleiding van alle betrokkenen. “We hebben gewerkt met gezamenlijke kick-offs, inhoudelijke check-ins en 1-op-1 begeleiding,” zegt Nathalie. “Iedereen wist wat de bedoeling was.” Cedric ziet het verschil: “We weten nu wie we nodig hebben binnen de organisatie en hoe we die het best betrekken.”

Tips voor andere bedrijven

Wat willen Aldert en Cedric meegeven aan andere bedrijven die scope 3 in kaart willen brengen? Aldert is duidelijk: “Begin gewoon. Maar wel met een plan.” Cedric vult aan: “En verzamel kennis – intern of extern. Alleen dan kun je echt stappen zetten.”